De tent op het Halbertsmaplein in Grou was op vrijdagavond 2 augustus het toneel van de jaarlijkse opening van het SKS-kampioenschap Skûtsjesilen, met onder meer de loting van de startvolgorde voor de wedstrijden op De Veenhoop en bij Earnewâld.

Voorzitter van de Skûtsje Kommisje Grou (SKG), Jan-Feike Hoekstra, en locoburgemeester van de gastgemeente Leeuwarden, dhr. Hein Kuiken, heetten iedereen welkom en wensten alle schippers een machtig mooi kampioenschap.

SKS-voorzitter René Nagelhout roemde in zijn speech de vrijzinnigheid van de Friezen, van de skûtsjesilers. Maar sprak tegelijkertijd zijn zorgen uit over de steeds strenger wordende regelgeving. Een boodschap aan onze regelgevers: “Geef ons het vertrouwen en de ruimte.”

Twee schippers zeilen dit kampioenschap voor het laatst. Albert Jzn Visser (Lemmer) en Johannes Hzn Meeter (Huizum) hebben aangegeven het helmhout door te geven aan een volgende generatie. Voor twee andere schippers, Sytze (Heerenveen) en Harmen (Langweer), wordt het een kampioenschap met een dubbel gevoel. De familie Brouwer heeft kort geleden afscheid moeten nemen van hun man, vader en pake. Met een daverend applaus, een staande ovatie, vroeg René Nagelhout om hen een hart onder de riem te steken.

De SKS-voorzitter sloot af met de woorden: “Tradities zijn er om in ere te houden en om niet te vergeten waar we vandaan komen. Heel veel succes en nu op naar twee weken zeilen om prijs en eer, want er moet gezeild worden!”

Ale Zwerver van het Drachtster skûtsje werd verrast door burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren. Vanaf nu is hij Lid in de Orde van Oranje-Nassau. Al 60 jaar is Zwerver op vele manieren betrokken bij het skûtsjesilen. Zowel bij 7 SKS-skûtsjes als bij 3 IFKS-skûtsjes is hij betrokken geweest. Vanaf 2014 zeilt hij met Jeroen en hij wordt gezien als de grote inspirator van de jeugd.

Volgens was het tijd voor de loting. De ‘Sylkeninginne’ en haar hofdame stonden klaar om de bordjes van de startvolgorde op te hangen.

Volgorde De Veenhoop: 1. Heerenveen – 2. Woudsend – 3. d’Halve Maen – 4. Drachten – 5. Stavoren – 6. Lemmer – 7. Akkrum – 8. Earnewâld – 9. Grou – 10. Sneek – 11. Langweer – 12. Huizum – 13. Joure – 14. Leeuwarden.

Volgorde Earnewâld: 1. Leeuwarden – 2. Joure – 3. Huizum – 4. Langweer – 5. Sneek – 6. Grou – 7. Earnewâld – 8. Akkrum – 9. Lemmer – 10. Stavoren – 11. Drachten – 12. d’Halve Maen – 13. Woudsend – 14. Heerenveen. 

Tot slot gaf voorzitter Jan-Feike Hoekstra nog mee: “Geniet ook vooral van de komende weken!”

Dit jaar brengt Omrop Fryslân het skûtsjesilen dichter bij het publiek dan ooit. Met de livestream kunnen mensen de wedstrijden nu ook vanaf de kade volgen, waar de livestream van Omrop Fryslân te zien is op grote schermen. Morgen – zaterdag 3 augustus – starten de SKS-skûtsjes in Grou en Omrop Fryslân is erbij om elk moment vast te leggen, met een uitgebreid live-verslag van de wedstrijden op alle kanalen.

Kijk voor alle informatie op Omropfryslan.nl/skutsjesilen.

Foto: Martin de Jong

De laatste krachtmeting voor het SKS-Kampioenschap is zaterdag 13 juli gewonnen door Joure. Op de Snitser Mar kwam schipper Rinus de Jong twee keer als eerste over de finish. Zo werd het dubbel feest voor Joure dat zaterdag het 100-jarig bestaan van het skûtsje vierde.

De eerste wedstrijd startte ’s morgens om tien uur. De wind was kracht twee tot drie en waaide uit westelijke richting. Joure, Sneek en Leeuwarden kwamen als beste uit de start.

De wedstrijdcommissie had er een gatebaan in gelegd. Joure koos de meeste slagen over het midden van de Snitser Mar. Schipper Jappie Dzn Visser van Sneek en Willem Uzn Zwaga van Leeuwarden zaten Joure op de hielen, maar Rinus de Jong wist alle aanvallen af te slaan. Grou had pech. Schipper Douwe Azn Visser eindigde als laatste, nadat er een man van boord was gevallen en ook de fokkeloet in het water terecht was gekomen.

Omstreeks half twaalf uur werd er vanaf startkotter Zevenwolden het startsein voor de tweede race gegeven. Ook die wedstrijd was Joure als beste weg. Dit keer was het Lemster schipper Albert Jzn Visser die de strijd met Joure aanging.

De wind was ondertussen flink aangehaald en er trokken buien over het meer. Joure en Lemmer hadden weinig hinder van de weersomstandigheden. Beide liepen steeds verder uit op de rest van het veld. Ook deze wedstrijd ging de 100-jarige Oeral Thús als eerste over de finish. Tweede werd Lemmer en net als in de eerste race, werd Leeuwarden derde.

Tijdens de rûtebesprekking in It Foarûnder op het Starteiland werd ’s morgens stilgestaan bij het overlijden van oud-schipper Pieter Brouwer. De winnaar van het Sulveren Skûtsje in 2006, 2008 en 2010 overleed woensdag 10 juli op 64-jarige leeftijd. “De SKS is tankber foar alles wat Pieter foar it skûtsjesilen betsjutten hat. Wy sille in moai minske en weardich SKS-kampioen misse”, sprak SKS-voorzitter René Nagelhout tot schippers en bemanningen waarna een minuut stilte volgde.

De schippers gaven gehoor aan de oproep om tijdens het tienminutenschot te ‘nokken’ ter nagedachtenis aan de oud-schipper. De skûtsjes gingen in rouwstand door de nok, dat is de hoek tussen het uiteinde van de gaffel en het zeil, te laten zakken.

Uitslag wedstrijd 1

1. Joure; 2. Sneek; 3. Leeuwarden; 4. Akkrum; 5. Woudsend; 6. Earnewâld; 7. Stavoren; 8. Lemmer; 9. D’ Halve Maen; 10. Drachten; 11. Grou

Uitslag wedstrijd 2

1. Joure; 2. Lemmer; 3. Leeuwarden; 4. Drachten; 5. Grou; 6. Stavoren; 7. Woudsend; 8. Earnewâld; 9. Sneek; 10. Akkrum; 11. D’ Halve Maen

Heerenveen, Langweer en Huizum hadden zich voor de wedstrijd afgemeld. Grou kreeg 3 strafpunten, omdat de buitenboordmotor aan het schip hing.

Daguitslag Foarwedstriid

1. Joure (1,8); 2. Leeuwarden (6); 3. Lemmer (10); 4. Sneek (11); 5. Woudsend (12); 6. Stavoren (13); 7. Drachten (14); 8. Earnewâld (14); 9. Akkrum (14); 10. Grou (16); 11. D’ Halve Maen (20)

Na afloop van de jubileumwedstrijd zetten de skûtsjes koers richting Joure voor een feestelijke intocht.

Oud-skûtsjeschipper Pieter Brouwer is woensdagmorgen 10 juli overleden. Hij was al een tijdje ernstig ziek.

Pieter Brouwer werd geboren op 27 juli 1959 op het skûtsje Ebenhaezer dat afgemeerd lag op de Grutte Wielen bij Ryptsjerk. “Jonge, gean noait farren. It is in hurd bestean”, had zijn vader hem altijd ingeprent.

Pieter luisterde aanvankelijk naar het welgemeende advies. Hij werd eerst jachtschilder, toen havenmeester in Warten en daarna ging hij bij zijn schoonvader in de botenverhuur. Tot zijn broer Tjitte hem vroeg op het binnenvaartschip ‘Jolling’ te gaan varen. “It bloed krûpt dochs wêr’t it net gean kin. Ik bin no ienkear in skipper”, zei hij. Samen met zijn vrouw Aukje zou hij ruim 30 jaar met vracht door Europa varen. Een aantal jaren geleden verkochten ze het schip en gingen ze aan de wal wonen.

Van kinds af aan voer Pieter mee in de SKS-skûtsjevloot. Hij werd in 1997 schipper op Earnewâld en stapte in 2004 over naar Heerenveen. Hij werd drie keer kampioen (in 2006, 2008 en 2010) met de Gerben van Manen. Hij was er trots op om onderdeel van de skûtsjehistorie te zijn. “Sile is rykdom. It is sa fantastysk dat wy dit belibje mochten”, zei hij in 2013 nadat hij dat jaar was gestopt als skûtsjeschipper. Hij had nog wel een tijdje willen doorgaan, maar het werk liet dat niet toe.

Zijn afscheid werd door de vloot op bijzondere wijze gemarkeerd. Tijdens de Roekepollerace, de laatste zeilwedstrijd van het seizoen, staken schippers en bemanningen ter ere van Pieter vuurwerk af. En bescheiden als altijd zei hij daarover: “Sy mochten my dochs wol graach of sa.”

Hoewel de beslissing om te stoppen hem wel wat deed, verzoende Pieter Brouwer zich ermee dat hij niet meer meestreed om het kampioenschap. Hij bleef wel nauw betrokken bij het skûtsjesilen. De SKS kon altijd een beroep op hem doen en een aantal jaar schipperde hij op de persboot. Omrop Fryslân kon altijd een beroep op hem doen voor het analyseren van de wedstrijden.

Toen zijn zoons Sytze en Harmen schippers werden bij de SKS, ging hij hen assisteren. Vorig jaar stapte hij tijdens het kampioenschap bij zoon Sytze aan boord van de Gerben van Manen. En als Harmen hem nodig had, dan stapte hij bij hem op het skûtsje van Langweer.

Vlak voor het kampioenschap 2023 werd bekend dat Pieter Brouwer ziek was. Hij kreeg de diagnose darmkanker en onderging een operatie en chemokuren. Hij bleef, zoals altijd, positief. “Ik doch myn bêst om hjir noch in skoftke te bliuwen”, zei hij tegen Omrop-verslaggeefster Geartsje de Vries.

Tijdens de openingswedstrijd op Grou, kreeg de plotseling opkomende harde wind vat op Heerenveen en blies het skûtsje om. Pieter Brouwer slaagde erin om op de zijkant van het gekapseisde schip te klauteren. Rustig wachtte hij op zijn redders. Hij lachte naar de fotografen en stelde bezorgde omstanders gerust. “Neat oan de hân, ik bin allinnich mar wiet. En in hiel lyts bytsje skrokken.”

Een tijdje terug vertelden de artsen dat ze niets meer voor de oud-schipper konden doen. Het skûtsjesilen was voor Pieter Brouwer en zijn familie een houvast. Het gaf energie en wille. Hij zag er naar uit om het komende kampioenschap met Aukje, dochter Trynke, zijn zoons, de aanhang en kleinkinderen bij te wonen.

We zijn als SKS-familie aangedaan en verdrietig en zullen een aimabel mens en waardig SKS-kampioen ongelooflijk missen. Zijn naasten wensen we sterkte en kracht.

 

Foto’s: Martin de Jong

Op zaterdag 8 juni werd de 16^e editie van de Waterpoortrace georganiseerd. Deze jaarlijkse wedstrijd ter nagedachtenis aan Dicky van der Werf, die op 28 juni 2004 overleed, wordt georganiseerd door de wedstrijdcommissie Sneek. Normaal gesproken zeilen de skûtsjes twee wedstrijden, maar ’s middags stond er een te harde wind. Hierdoor werd Grou, de winnaar van de ochtendwedstrijd, ook de winnaar van de Dicky van der Werf-bokaal. Lemmer eindigde als tweede en Sneek werd op thuiswater derde.

Uitslag Waterpoortrace 2024

1. Grou
2. Lemmer
3. Sneek
4. Leeuwarden
5. Joure
6. Heerenveen
7. Langweer
8. Akkrum
9. Drachten
10. Earnewâld
11. Woudsend
12. d’Halve Maen
13. Huizum

 

Foto’s Martin de Jong