Fotografie: Martin de Jong
Sieberen van Terwisga wordt de nieuwe schipper van het Earnewâldster skûtsje. Hij volgt Gerhard Pietersma op die na negentien jaar heeft besloten van boord te stappen.
Sieberen van Terwisga nieuwe schipper Earnewâld
Gerhard Pietersma stopt als schipper
Gerhard Pietersma (56) is zijn leven lang al betrokken bij het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen. Op elfjarige leeftijd werd hij peiler aan boord van het Ljouwerter skûtsje waarvan zijn pake Albert van Akker schipper was. Voordat hij in 2004 schipper werd van het Earnewâldster skûtsje, voer Gerhard Pietersma mee als bemanningslid aan boord van de Sneker Pan. Het winnen van het kampioenschap in 1995, met Douwe Jzn Visser als schipper, is voor Pietersma een memorabele herinnering.
Gerhard Pietersma streed tijdens het kampioenschap altijd om de hoogste eer. De schipper deed er alles aan om van zijn bemanning een hecht team te smeden. Daarvoor werd tijdens de wintermaanden veel gezamenlijk getraind. “It makket je as team better”, vond hij. In 2014 werd hij derde en in 2016 eindigde hij als tweede in het algemeen klassement. In Earnewâld wachtten schipper en bemanning een groots onthaal, waar hij van onder de indruk was. Vooral de betrokkenheid van de inwoners van het dorp bij het skûtsje raakte hem.
Sieberen van Terwisga (32) is een schipper van de nieuwe generatie. Hij zeilt sinds 2007 als uitkijk mee op het voordek van Earnewâld en de laatste jaren was hij adviseur van Pietersma op het achterdek. Skûtsjesilen zit Van Terwisga als pakesizzer van oud-schipper Jeen Zwaga in het bloed. In 1981 werd Zwaga schipper van het skûtsje van Earnewâld en in 1982 en 1983 behaalde hij het SKS-kampioenschap met de Emanuel. Sinds 2006 zeilt Earnewâld met het skûtsje de Twee Gebroeders.
Sieberen van Terwisga met pake Jeen Zwaga in 2014
Sieberen van Terwisga heeft altijd de ambitie gehad om zelf ooit schipper te worden en nu is het moment daar. Pake Jeen had tijdens het dubbelinterview dat hij samen met Sieberen in 2014 aan het SKS Skûtsje Journaal gaf alvast een tip voor zijn pakesizzer: “At je yn in hiele rits achter mekoar oansille, moatte je der foar soargje dat je der wei komme, oars winne je noait wat. Besykje frij te silen!”
Foto’s: Martin de Jong
Op 74-jarige leeftijd is afgelopen maandag 10 oktober in Lemmer oud-skûtsjeschipper Tjitte Jnz Brouwer overleden. Hij was schipper op het Langweerder skûtsje van 1991 tot en met 1999. Brouwer was al geruime tijd ziek.
Tjitte Jzn Brouwer aan het helmhout van het Langweerder skûtsje in 1999
Brouwer komt uit een geslacht van skûtsjeschippers. Pake Tjitte was als zetschipper op ‘De Jonge Jan’ van Jan Sijtema in 1952 en 1953 SKS-kampioen. Heit Jan Brouwer voer vele jaren als schipper in de SKS op zijn eigen skûtsje, de ‘Hoop doet Leven’. Met dat skûtsje was Jan Brouwer de laatste onder zeil werkende skûtsjeschipper in Fryslân. Later werd hij brugwachter, onder andere op Spannenburg.
Zoon Tjitte werkte op de waterzuiveringsinstallatie van Lemmer. Hij begon zijn skûtsjecarrière als bemanningslid bij zijn heit op de ‘Hoop doet Leven’. Daarna zeilde hij op Earnewâld met Jaap Zwerver als schipper en later met schipper Hidzer Meeter. Vervolgens werd Brouwer bemanningslid bij schipper Jelle Reijenga op het Lemster skûtsje. Ook zeilde hij nog bij zijn neef en naamgenoot Tjitte Brouwer op het Heerenveenster skûtsje. In 1991 werd hij door de eigenarencommissie gevraagd om schipper te worden in Langweer.
Het Langweerder skûtsje, toen de ‘Grutte Griene’ van UIbe Zwaga, bleek in die periode geen hoogvlieger, dus Brouwer raakte elke keer in de staart van het klassement. Hij wist toch twee ereplaatsen te behalen, waarvan de mooiste zijn overwinning in 1997 in Earnewâld was. Maar Brouwer, altijd de bescheidenheid zelve, relativeerde dat onmiddellijk, want ‘it wie gelokssilen’. Er stond die wedstrijddag vrijwel geen wind.
Tjitte Brouwer was een rustige, sympathieke man, die veel plezier had om samen met een leuke ploeg Langweerders de skûtsjetraditie van zijn familie in stand te houden. Na zijn schipperscarrière was hij lid van de Commissie 2000. Bij zijn afscheid in 2010 werd Tjitte Brouwer benoemd tot Lid van verdienste van de SKS.
De SKS condoleert familie en naasten en wenst hen veel sterkte toe.
Archieffoto: Martin de Jong
Meer dan vijftig kinderen hebben er het weekeinde meegedaan aan het Jeugdzeilen. Het was de elfde keer dat de jeugd tijdens het Jeugdzeilen kon proeven van het zeilen en skûtsjesilen.
Het programma voor de jonge deelnemers begon vrijdag bij het Skûtsjemuseum in Earnewâld. Ze werden ontvangen door vrijwilligers van het Jeugdzeilen en van het Skûtsjemuseum. Hier werden ze in groepjes verdeeld en stonden er verschillende activiteiten op het programma die alles te maken hadden met de historie van de skûtsjes. De kinderen konden onder meer fok hijsen, ‘turfblokken’ vervoeren met een houten kruiwagen, troswerpen en touwknopen. Ze deden een speurtocht door het museum waarbij ze zoveel mogelijk voorwerpen moesten vinden.
De enthousiaste deelnemers kregen tot slot een rondleiding. In het museum wordt de geschiedenis van de skûtsjes en het skûtsjesilen getoond. Zo is er bijvoorbeeld een originele roef, die is gedoneerd door een skûtsjefamilie. Ook staan er prijzen die schippers hebben gewonnen tijdens het skûtsjesilen en kunnen bezoekers schilderijen met daarop skûtsjes bekijken. Er is ook een werkplaats ingericht waar onder meer wordt getoond hoe vroeger katoenen zeilen werden getaand. In 2021 heeft het museum een skûtsje gekregen. Het gedoneerde schip wordt momenteel door vrijwilligers betimmerd.
Zaterdag konden de kinderen zeilen in GWS-schouwen – beschikbaar gesteld door enthousiaste eigenaren – en ze konden mee op het houten skûtsje AEbelina. Dat schip is eigendom van het Skûtsjemuseum.
Het waaide flink, een dikke windkracht 4, maar er kon ’s ochtends nog wel een wedstrijd worden gezeild. ’s Middags trok de wind aan en besloot de wedstrijdleiding dat er alleen vrij werd gezeild. De kinderen vonden het spannend om met harde wind te zeilen, maar toch ook heel gaaf.
Tussen de middag stonden de vrijwilligers van de catering klaar met een soepje en een broodje hamburger. Dit ging er bij de kinderen, die hard hadden gewerkt, wel in. Na de lunch werd de skûtsjequizzz gespeeld onder leiding van de quizmaster Hendrika. IFKS-skûtsjeschipper Sikke Heerschop werd later die middag door de kinderen het hemd van het lijf gevraagd over van alles en nog wat.
Na nog een rondje te hebben gezeild en het spel woordzoeker te hebben gespeeld aan boord van ‘moederschip’ Vrouwe Nieske, werd het tijd terug te varen naar Grou. Daar werden de jonge enthousiaste deelnemers, die aan het einde van de dag ook nog een medaille kregen, opgehaald door hun ouders.
De vrijwilligers en het bestuur van het Jeugdzeilen hebben ook deze editie als zeer geslaagd ervaren en kijken er nu al naar uit om de kinderen volgend jaar te ontvangen!
Foto’s: Martin de Jong
Het Amateursilen dat voor morgen – zaterdag 17 september – in de agenda stond, is afgelast. Vanwege de voorspelde weersomstandigheden kan deze jaarlijkse wedstrijd, waarbij de vaste SKS-schippers hun helmhout afstaan aan een ‘gelegenheidsschipper’ (vaak een bemannings- of commissielid), geen doorgang vinden. Een groot gedeelte van de schippers heeft aangegeven het niet vertrouwd te vinden om met het voorspelde weer het water op te gaan.
Het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen 2023 zal worden gehouden van zaterdag 5 tot en met vrijdag 18 augustus.
Volgens traditie is het SKS-Kampioenschap Skûtsjesilen in de eerste twee weken van de noordelijke bouwvak.
Wedstrijddata SKS-Kampioenschap 2023:
Za 5 augustus – Grou
Ma 7 augustus – De Veenhoop
Di 8 augustus – Earnewâld
Wo 9 augustus – Terherne
Do 10 augustus- Langweer
Vr 11 augustus – Elahuizen
Za 12 augustus – Stavoren
Ma 14 augustus – Woudsend
Wo 16 augustus – Lemmer 1
Do 17 augustus- Lemmer 2
Vr 18 augustus – Sneek
#SKS23
Na de openbare prijsuitreiking van het Sulveren Skûtsje aan Albert Jzn Visser (Lemmer) voor de skûtsjefans op het Starteiland, volgde ’s avonds de traditionele Feestelijke Prijsuitreiking voor de ‘skûtsjefamilie’.
Burgemeester Jannewietske de Vries, gemeente Súdwest-Fryslân, sprak namens alle betrokken burgemeesters en gaf aan grutsk te zijn op dit prachtige evenement.
Commissaris van de Koning, Arno Brok, reikte de provinciale stimuleringsprijs, een cheque van 500 euro, uit aan de VSB (Vereniging Schippers en Bemanningen).
De provinciale waarderingsprijs ging dit jaar postuum naar Piet Paulusma. Meer dan 20 jaar stond hij belangeloos voor onze vereniging klaar. Zijn tweelingbroer Lume nam onder een staande ovatie de plaquette in ontvangst.
Namens de SKS-hoofdsponsors – Friese Rabobanken, Bouwbedrijf Dijkstra Draisma en FB Oranjewoud – kreeg Renate Venema, directievoorzitter van Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland, het woord. “Beter dan dit wordt het niet”, sprak zij enthousiast. “Ook wij zijn grutsk! Het mooiste was dat we gezamenlijk het water weer op konden.”
Vervolgens werden de dagprijzen van de slotwedstrijd uitgereikt door Pier Damstra, wedstrijdcommissie Sneek. Dagwinnaar Sytze Brouwer (Heerenveen) nam samen met zijn omkesizzer Aukje Anne Meeter de zilveren Waterpoort in ontvangst.
Arnold de Jong van co-sponsor Fritom had een mooie wisselprijs in het leven geroepen voor de snelste starter. De eerste winnaar hiervan was Langweer met schipper Harmen Brouwer.
Een voor een werden de schippers naar voren gebracht door schippersdochters Noa van der Meulen en Marrit de Jong. De top drie – Lemmer, Grou en Langweer – nam plaats op het podium waar Albert Jzn Visser de krans en kampioensschaal kreeg uitgereikt. Hierna werd gezamenlijk It Frysk volkslied gezongen.
Na het officiële deel was het tijd voor muziek & ontspanning!
Foto’s: Martin de Jong
Het is een traditie die uiteraard de afgelopen twee jaar niet door kon gaan: de intocht van de SKS-skûtsjes door Lemmer. Op de vooravond van de twee wedstrijddagen in de Lemster baai varen zij in één lange sliert door het Dok en als laatste door de Lemster Sluis. Er was veel publiek aanwezig om dit feestelijke gebeuren met muziek aan boord van de skûtsjes te aanschouwen.
Klik hier om nog een beetje extra sfeer te ervaren (geluid aan!).
Foto’s: Martin de Jong
Bericht namens SKS-bestuur:
Behandeling protest Earnewâld tegen wedstrijdcommissie Elahuizen
De verantwoordelijkheid en het risico ligt in dit geval bij het skûtsje op basis van artikel 17.3 regels voor de vaart. Vastgesteld is dat eerst bord 11 is getoond en vervolgens bord 4. Alles overwegende komt het bestuur tot de vaststelling dat de wedstrijdcommissie de juiste procedure heeft gevolgd. De wedstrijdcommissie heeft verder conform de regels van het wedstrijdreglement gehandeld.
Het protest wordt derhalve afgewezen en de uitslag van de wedstrijd bij Elahuizen blijft gehandhaafd.
Iedereen in de feesttent op het Halbertsmaplein in Grou had enorm uitgekeken naar de opening van het SKS-Kampioenschap 2022. Namens de Skûtsje Kommisje Grou (SKG) heette voorzitter Jan Feike Hoekstra alle aanwezigen welkom. “Wat zijn wij in Grou blij dat jullie er allemaal weer zijn! Want wat was die corona een ongezellige pandemie.”
Tijd om vooruit te kijken naar de start van het kampioenschap. Burgemeester Sybrand van Haersma Buma van de gemeente Leeuwarden feliciteerde de SKS met de bijschrijving in de Inventaris Immaterieel Erfgoed. Hij wenste schippers en bemanningen succes en “dat de beste mag winnen!” Ook SKS-voorzitter René Nagelhout was blij om weer aan de vooravond van een kampioenschap te staan. Hij dankte de sponsoren voor hun steun en hoopte na jaren zonder kampioenschap op een mooie strijd op het water.
Na een korte pauze speelden de muzikanten van Bjusterbaarlik volgens traditie het Frysk Folksliet. Daarna was het tijd voor de ondertekening van het ‘Certificaat van Bijschrijving’ van het SKS Kampioenschap Skûtsjesilen in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. De officiële documenten waren ’s middags ondertekend door directeur Marco van Baalen van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland, gedeputeerde Friso Douwstra namens de provincie Fryslân, burgemeester Sybrand van Haersma Buma van Leeuwarden namens de gemeenten waarin de wedstrijden skûtsjesilen plaatsvinden en SKS-voorzitter René Nagelhout. Voor het publiek in de tent werd dit nogmaals bekrachtigd.
Tot slot volgde de loting waar iedereen op gewacht had. Hiervoor was de pet van wijlen Fokke Wijkstra weer uit het Fries Scheepvaart Museum in Sneek gehaald. De schippers trokken om de beurt hun nummer voor de (wal)start op De Veenhoop. De wedstrijd in Earnewâld zal in omgekeerde volgorde van start gaan.
Jan Feike Hoekstra gaf de schippers tot slot mee om te genieten van de wedstrijden. “Wij hopen op ‘moai waar, wyn en wille’!”
De loting ziet er als volgt uit:
De Veenhoop | 1 augustus
Earnewâld | 2 augustus
Hofdame Wimke van der Veen en Sylkeninginne Klaske van der Veen
Foto’s: Martin de Jong
Blijf op de hoogte
Mediapartner
Competitie
Service & info
Meer Skûtsjesilen